Ныр канд йе ддаг бакаст нæ рæвдауы цæст, фæлæ ма – мидæгæй рæзгæ фæлтæрæн цы фадæттæ ис, уыдон дæр.
Ног азы лæвар райстой Алагиры районы, Дзуарыхъæуы цæрджытæ. Ам бындурон цалцæджы фæстæ ногæй йæ дуæрттæ байгом кодта культурæйы артдзæст. Ныр канд йе ддаг бакаст нæ рæвдауы цæст, фæлæ ма – мидæгæй рæзгæ фæлтæрæн цы фадæттæ ис, уыдон дæр. Хъарм бæстыхайы цы чиныгдон ис, уый фонд дæр фæхъæздыгдæр 1 мин экземплярæй. Кадджын мадзалæн æвдисæн уыд не сфæлдыстадон къорд дæр, æмæ ныхасы бар Моргуаты Ладæйæн.
Цопанаты Эльвирæйæн культурæйы артдзæст сси йæ дыккаг хæдзар. 7 азæй фылдæр ам архайы национ кæфтыты къорды. Рацарæзты рæстæг цымыдисæй æнхъæлмæ каст, кæд суыдзæн йæ бон ногæй сценæмæ рацæуын.
Культурæйы артдзæсты куыстытæм йæ цæст дардта республикæйы хицауады сæрдар Тускъаты Таймураз. Ныр та хатдзæгтæ скодта кæронбæттæн куыстытæн.
Раздæр ам фадат нæ уыд алыхуызон мадзæлттæ, стæй сывæллæттæн уæлæмхасæн ахуыртæ аразынæн. Цæрджытæ хъаст кодтой, бæстыхай хъармгонд кæй нæ цæуы, цар та хуынчъытæ кæй у, уымæй. Ныр у зынгæ хуыздæр, залы сценæ саив кодтой, баивтой бадæнтæ, ныр дзы цæуы 150 адæймаджы. Зæгъæн ис, æмæ Дзуарыхъæуы культурæйы хæдзары кæй фæзынд фылдæр гæнæнтæ.
Ивддзинæдтæ канд залы не рцыд, фæлæ ма библиотекæйы дæр. Национ проект «Культурæ»-йы фæрцы ногцалцæггонд чиныгдоны фонд фæхъæздыгдæр 1 мин экземплярæй. Республикæйы культурæйы министрадæй та лæварæн райстой «Ирон этнографион энциклопеди».
Библиотекæйы сæргълæууæг Гуыриаты Дзерассæ куыд зæгъы, афтæмæй хъæуы цæрджытæ чингуытæ уарзынц, фæлæ сæ фонд уыд кадавар.
Дзуарыхъæуы цæрджыты уырны, культурæйы хæдзары рацарæзт кæй у фидар бындур рæзгæ фæлтæры фидæны æнтысттдзинæдтæн.
