Цæгатаг полюсы уæлахиздзау – Кучиты Юрий æмæ Фыдыбæстæйы Стыр хæсты хъæбатыртæ Алагиры районы цæрджытæн сты хион æмæ зынаргъ.
Уæлахизы салдæттæн кад кæнгæйæ, Алагиры районы Намысы Аллеяйы цыртдзæвæнтæ байгом кодтой Кучиты Юрийæн æмæ Василь Шамшуринæн.
Фыдыбæстæйы Стыр хæсты историйы кæрæдзийы фарсмæ фыст сты Советон Цæдисы Хъæбатыр Василь Шамшурины æмæ Социалистон Фæллойы Хъæбатыр Кучиты Юрийы нæмттæ. Ирыстоны цæрджытæн æнæзонгæ не сты. Ирон лæппу Кучиты Юрий наутыл цыд Цæгатаг денджызон флоты конвоимæ. Хорзæхгонд æрцыд майданæй «За оборону Заполярья». Удмуртаг лæппу Василь Шамшурин та фæмард Фыдыбæстæйы Стыр хæсты рæстæг Дзуарыхъæуы хæстыты. Кучиты Юрийы райгурæн зæхх хъахъхъæнгæйæ. Сæ номыл бюстытæ байгом кæныны кадджын мадзалмæ Алагиры Намысы Аллеямæ æрбацыдысты хæсты ветерантæ, республикæйы Парламенты сæрдары хæдивæг Токаты Людмилæ, районы администрацийы минæвæрттæ, æхсæнадон архайджытæ, скъоладзаутæ… Ссыдысты уазджытæ Удмуртийæ дæр, Василь Шамшурины райгурæн бæстæйæ, семæ та йæ хæрæфырт. 22 азыдзыд удмуртаг лæппу нæ бавгъау кодта йæ цард. 1942-æм азы 18-æм ноябры, Джызæлы æмæ Дзуауарыхъæуы цур хæстытæ куы цыд, уæд авиацион полчы пилот Василь Шамшуринæн фæцæф йæ хæдтæхæг. Фæлæ йæ æрыгон лæппу батардта знаджы техникæйыл. Афтæмæй фесæфта 4 танчы, 10 машинæйы, 2 броневичы æмæ 2 артиллеристон батарейы.
Зæнджиаты Валерий, хæсты ветеран: «Ацы цыртдзвæнтæ кæй сæвæрдтой, уый мын тынг æхсызгон у. Бæстæйæн хорздзинæдты чи бацыд, йæ адæмæн хорз чи уыд, сгуыхтдзинæдтæ чи равдыста, уыдон хъуамæ рох ма уой. Æмæ ацы хъуддаг чи сарæзта, чи йыл бакуыста, уыдоны цæрæньон бирæ уæд æмæ сын стыр бузныг». Цæгатаг полюсы уæлахиздзау Кучиты Юрий æмæ хæсты хъæбатыр Василь Шамшурин сæ цард снывонд кодтой сæ райгуырæн бæстæйы рæсугъд фидæнæн. Абоны кæстæртæ та сæ сæхицæн нымайынц дæнцæгæн.
Томæты Махарбег, Алагиры 2-æм скъолайы ахуырдзау: «Мах сын стæм стыр бузныг нæ рæсугъд фидæныл кæй тох кодтой. Сæ цард кæй нæ бавгъау кодтой. Уыдоны руаджы абон стæм ацы зæххыл».
Токаты Олег, Алагиры администрацийы сæргълæууæджы хæдивæг: «Фæнды нæ цæмæй рæзгæ фæлтæр зоной уыцы хæсты хъайтарты. Стæй æрмæст уыдон дæр нæ, фæлæ Уæрæсейæн, адæмæн, падзахадæн чи лæггад кодтой, уыдоны зоной. Уæлдайдæр та Фыдыбæстæйы Стыр хæсты уæлахиздзауты. Мæхæн уый у нæ хæс – хъуамæ иу хæстон дæр рох ма уа».
Районы разамынд дæр сæ фыццаградон хæсыл нымайынц рæзгæ фæсивæды патриотон хъомыладыл кусын. Æхсызгон ма у уый дæр, æмæ фæсивæд зонынц сæ зындгонд æмзæххонты, Ирыстон хъахъхъæнгæйæ йæ цард чи радта, уыдоны.Администрацийы куыд зæгъынц афтæмæй фидæн аз, Уæлахизы 70 азмæ Намысы Аллеяйы байгом кæндзысты цыртдзæвæн Советон Цæдисы хъæбатырæн, се мзæххон Кцойты Петрæн.
