Цæгатирыстойнаг кинематографисттæ цы кинонывтæ систой, уыдонæн стыр аргъ кодтой аивадуарзджытæ, æвдыстой сæ центрон телеуынады, уагътой сæ кинопрокаты
Аивæдты сæйрагдар – кинематограф. Ацы бонты сбæрæг кодтам кинойы Æппæтуæрæсеон бон. Снысан æй кодтой 102 азы размæ. 1954-æм азы Цæгат Ирыстоны сарæзтой кинохроникæйы студи, 20 азы фæстæ та йæ бындурыл æркуыста киностуди. Йæ рауагъдадон хъомысæй æгас бæстæйы уыдис 2-аг бынаты. Æдæппæтæй йæ фæрцы рухс федтой 500 кинонывы. Уыдонæй 50 сты æххæстметражон. Цæгатирыстойнаг кинематографисттæ цы кинонывтæ систой, уыдонæн стыр аргъ кодтой аивадуарзджытæ, æвдыстой сæ центрон телеуынады, уагътой сæ кинопрокаты. Ныртæккæ кинематогрæфы æрцыд бирæ ивддзинæдтæ. Фæлæ нæ ивы аивадуарзджыты зæрдæйы ахаст киномæ. Фидараты Маринæ радзурдзæн бæлвырддæр.
5 чызджы фыды рольмæ Бекмæрзты Æхсарбеджы райстой æнæ хъуыды кæнгæйæ. Киноныв «Семейная драма» Ирыстоны цæрджытæн сси сæ уарзондæртæй иу. Толас йæ хивæнд Венерæйæн серенадæ зарынмæ кæм хъавыд, уыцы сценæ систой иу дублæй. Ахсарбег ма ныр дæр йæ зæрдыл дары, зæронд техникæйыл 8-æм уæладзыгмæ куыд фæцæйхызтысты, уый. Рæсугъд кадрты тыххæй цы нæ бакæндзынæ, зæгъы актер.
Уæвгæ, киноныв уыцы-иу рæстæг нæ систой. Раздæр уал аивта режиссер, уый фæстæ оператор-æвæрæг. Киноисæн фæзмæ Бырнацты Измаил куы рбацыд, æрмæст уæд сбæрæг – «Семейная драмæ» экранмæ рацæудзæн. Æппæт сценæтæ истой Дзæуджыхъæуы. Фылдæр нывтæ – Къостайы проспекты. Ам Толас канд серенадæтæ нæ зарыди, фæлæ ма æрцауындзæг ис светофорыл. Зæгъдзыстæм иу сусæгдзинад – æцæг светофор нæ уыди. Арæзт æрцыд сæрмагондæй кино сисынæн. Бекмæрзты Æхсарбеджы артисты миниуджытæ, йæ цæсгомы конд æвæстиатæй ссардтой фæндаг нæ республикæйы аивадуарзджыты зæрдæмæ. Зындгонд кинокомеди «Сюрприз»-мæ актеры райстой цингæнгæйæ. Хъæлдзæг Мехтийы ролæн стыр аргъ скодтой се ппæт дæр. Уый фæстæ уыдысты иннæ ахсджиаг кинонывтæ: «Легенда горы Тбау», «Ах, любовь», «Август восьмого», «Убойная сила». Æмæ кæд комедион сурæттæ аразы фылдæр Æхсарбег, уæддæр йæ актеры уд та агуры драмон рольтæ.
Иу афæдзмæ Ирыстоны истой дыгай аивадон кинонывтæ. Сæ иу «Мужское самолюбие» тынг бауарзтой республикæйы цæрджытæ. Сюжетмæ гæсгæ кинойы хъайтартæ сæ уæгъд рæстæг æрвитынц хъæуы. Бынæттон фæскомцæдисон Роксанæ лæпуттæ æрбахуыдта хос кæрдынмæ. Кинолентæйы сæйраг сурæттæ сарæзтой æцæгæйдæр уарзон æмæ адæмон артисттæ.
Ивгъуыд æнусы 80-йæм азты кинематограф фидарæй зæгъæн ис, æмæ у, бинонтимæ кæсын кæй хъæуы, ахæм уацмысты æмбырдгонд. Кæддæриддæр дзы сæйрагдæр уыдысты царды ахсджиагдæр темæтæ – уарзондзинад, хæлардзинад, хистæрты æмæ кæстæрты хсæн ахастдзинæдтæ. Уыимæ адæймаджы æппæрццæг миниуджытæ дæр рохуаты нæ уыдысты. Бафæзмын кæй хъуыди, уыдоны фæзмыдтой, æрхудын кæуыл хъуыди, уыдоныл та худтысты æмæ æфхæрдтой. «Сюрприз», «Ах, любовь!», «Фатимæ», «Во всем винавата Залина», «Буйный Терек» æмæ иннæтæ бирæ азтæм баззадысты нæ зæрдæты, æмæ фидарæй зæгъæн ис, нырыккон экранты ахæм кинотæ кæй нæ фаг кæнынц, уый.
