Куыстыты рæстæг дзы ссардтой цымыдисаг рухсгæнæн конструкцитæ
Дзæуджыхъæуы Сабырдзинады проспекты цæуы рацарæзты дыккаг къæпхæн. Куыстыты рæстæг дзы ссардтой цымыдисаг рухсгæнæн конструкцитæ. Пайда сæ кодтой 20-æм æнусы. Александровы проспекты пъадвалты агъуыстытæ рухс кодтой боныгон рухсæй. Дзæуджыхъæуы ивгъуыды цымыдисаг æууæлты тыххæй бæлвырддæр радзурдзæн Касаты Наирæ.
Мартъийы кæрон, Сабырдзинады проспекты къупец Андреевы раздæры хæдзары цур рацарæзты рæстæг асфальты бын ссардтой пъадвалы рудзгуытæ. Специалисттæ куыд сбæрæг кодтой, афтæмæй у быннаг уæладзыджы рухсгæнæн рагон системæ. Электрон тыххæй дзыллæ пайда кæнын райдыдтой 20-æм æнусы. Уæд инженертæ æрхъуыды кодтой цалдæр гæнæны.
19-æм æнусы кæрон америкаг компани Люксфер уæй кæнын райдыдта йæ æрхъуыдыдзинæдтæ. Хуымæтæг авджы уылты хуры тынтæ хызтызты æфсæйнаджы уылты, фæлæ пъадвал фаг нæ рухс кодтой. Линзæты конд афтæ уыди, æмæ пъадвалты уыд куыд боныгон, афтæ рухс. Ацы системæйæ спайда кодтой Александровы проспекты дæр. Сабырдзинады проспекты ма ссардтой æндæр рухсгæнæнтæ дæр. Цымыдисаг системæ разынди 1910-æм азы арæзт базарадон фирмæ «Киракозов-Оганов» -ы раздæры бæстыхайы дæр. Советон дуг куы æрлæууыди, уæд ныгуылæн æрхъуыдыдзинæдтæм фæндаг æхгæд æрцыд. Уымæ гæсгæ, чи нал бæззыд, уыцы призмæты аивæн ницæмæйуал уыди. Афтæмæй, пъадвалты рыдзгуытæ райдыдтой æхгæнын, рухсгæнæн системæтæ та бетонæй дзаг кодтой.
Фæсивæдон библиотекæйы бæстыхайы аивæдты училищæйы студенттæн кæсынц Дзæуджыхъæуы архитектурæйы тыххæй лекци. Ам æмбырд кæнынц æппæт архитектурон цыртдзæвæнты хуызистыты документалон альбом дæр, уымæн æмæ горæты историон хуыз хъыгагæн сæфы.
Дзанайы-фырты уынджы æмæ Проспекты тигъыл бæстыхайы уыдис Тихвинаг аргъуан. Аивгонд уыди гипсæй. Ныр дзы йæ фæд дæр нал баззад. Базарадон хæдзар Киракозов – Оганов аивгонд уыди цымыдисаг гипсæй конд композицийæ. Уый дæр пырхгонд æрцыди. Къамисæг Квитоны хæдзары балкъоны иу цæджындз рельефон цæнгæтæй, иннæ аивтой хуымæтæгæй. Фысымуат «Империал»-ы бахизæн дуар дæр æрцыди ивд, зæгъы Цæллагкаты Сослан.
Дзæуджыхъæуы администрацийы пресс-службæйы куыд зæгъынц, афтæмæй Сабырдзинады проспекты кæй ссардтой, уыцы историон конструкциты тыххæй, æрвыст æрцыди культурон хæзнатæ æмæ объекттæ хъахъхъæныны æмæ сæ пайда кæныны республикон комитетмæ. Специалисттæ цы дзуапп радтой, уымæ гæсгæ, хаст æрцæудзæни уынаффæ рухсгæнæн системæйы дарддæры хъысмæты тыххæй. Уый банымайæн ис уникалон цыртдзæвæнтæй хъæздыг чи у, уыцы горæт – Дзæуджыхъæуы историйы ивгъуыды тæгтыл.
