Нысангонд у 2013-æй 2015-æм азмæ. Цы мадзæлттæ сараздзысты, уыдоны руаджы хъуамæ ирон æвзаджы уавæр зынгæ аива, зæгъынц ахуыргæндтæ. Программæ парахатгонд цæудзæн æхсæнады алы къабæзты.
Ирон æвзаджы райрæзты программæ фидаргонд æрцыд Цæгат Ирыстоны хицауады цур. Ныр та йæ хъуамæ закъоны хуызы сфидар кæна республикæйы Парламент. Æмæ уæд программæ æххæстгонд цæудзæн 3 азы дæргъы. Ныридæгæн æххæстгонд æрцыд йæ фыццаг хай. Йы автор, профессор Хъамболты Тамерлан куыд зæгъы, афæтæмæй йе руаджы бантысдзæн æвзагмæ фалдæр ргом аздахын.
Программæйы сæйраг æххæстгæнæг у ахуырад æмæ наукæйы министрад. Республикæйы бюджетæй дихгонд æрцæудзæн 42 милуаны æмæ 900 мин сомы. Фыццыджыдæр ногдзинæдтæ фæзындзысты республæйы ахуыргæнæндæттыл. Фæрæзтæй 14 милуаны хардзгонд æрцæудзæн ирон æвзаджы чингуыты рауагъдадыл. Æмæ уæд республикæйы скъолатæ æмæ рæвдауæндæттæ се ппæт дæр æххæст уыдзысты æнæмæнг хъæугæ æрмæгæй. Дзæуджыхъæуы 5-æм гимназы ирон æвзаг æмæ литературæйы ахуыргæнæг Уримæгты Людмилæ куыд зæгъы, афтæмæй ахуыргæнджытæн сæ гæнæнтæ фæуæрæхдæр сты. Ныридæгæн дæр фæзынд бирæ уæлæмхасæн æрмæг. Фæлæ уæддæр у уый, æмæ саби ирон æвзаг хъуамæ канд скъолайы ма хъуса, фæлæ ма æхсæнадон царды, стæй сæ хæдзары дæр.
Уримæгты Людмилæ, Дзæуджыхъæуы 5-æм гимназы директоры хæдивæг, ирон æвзаг æмæ литературæйы ахуыргæнæг: «Ныййарджытæ сæ хæдзæртты сæ сабитимæ иронау куы нæ дзурой, уæд ирондзинад сæфгæ кæны. Ирондзинад адæймагæн мидæгæй ис, фæнда нæ, ма фæнда. Æмæ йæ куы нæ рæзын кæнæм, уæд мæлгæ кæны».
Ирон мультипликацион æмæ документалон кинонывты, аргъæутты æмæ æндæр чингуыты тæлмацтæ, интернеты ирон сайттæ, ахуыргæнджытæн, стæй ирон факультетты студенттæн гранты хуызы æххуыс кæнын, алыхуызон премитæ æмæ стипендитæ ирон æвзагзонынады къабазы сног кæныныл чи кусы, уыцы ахуыргæндтæн. Газеттæ «Рæстдзинад» æмæ «Дигорæ»-йæн саразын интернет-хуызтæ æмæ ма æндæр мадзæлттæ.
Программæ равæрдтой республикæйы сæргълæууæджы сайты. Уымæ гæсгæ йæм æркæсыны фадат уыд алкæмæн дæр. Наукæйы архайджытæ æмæ алыхуызон æхсæнадон институтты кусджытæ йæм бахастой фиппаинæгтæ. Æрмæст уый фæстæ фидаргонд æрцыд документ.
Гугкаты Иринæ
