Йæ архайджытæ уыдысты Цæгат Кавказы федералон зылды регионты, Хуссар Ирыстоны æмæ Абхазы сфæлдыстадон коллективтæ
Культурон диалогæн, фæлтæрддзинадæн, адæмон сфæлдыстад парахат кæнынæн æмæ Уæрæсейы регионты культурон-историон бынтæ бахъахъхъæнынæн – æмбæлгæ фæзуат. Цæгат Ирыстоны адæмон сфæлдыстады хæдзары арæзт æрцыд æппæтадæмон фольклорон фестиваль «Арфæ»-йы лауреаттæн кад кæныны мадзал æмæ гала-концерт. Йæ архайджытæ уыдысты Цæгат Кавказы федералон зылды регионты, Хуссар Ирыстоны æмæ Абхазы сфæлдыстадон коллективтæ. Аивады стыр бæрæгбоны тыххæй бæстондæр радзурдзæн Фидараты Маринæ.
Æцæг уырыссаг инструментыл нымад у балалайкæ. Фæлæ бирæты айрох вæййы гуслитæ бирæ рагондæр кæй сты, уый. Зарджытæ, кæфтытæ æмæ рагон фæтк æнæ музыкæйæ никуы уыдысты. Уырысы рагфыдæлты инструментыл мелодитæ фыццаг хатт азæлыдысты адæмон сфæлдыстады республикон хæдзары сценæйы. Ирд, зæлланг æмæ уыцы-иу рæстæг рæвдауаг фæлмæн зæлтæ фæндаг ссардтой аивадуарзджыты зæрдæтæм. Гнесинты номыл Уæрæсейы музыкæйы академийы студенткæтæ фестивалы равдыстой, фольклорон традицитæ куыд хъахъхъæнынц, уый.
Сæхи культурон традицитæ равдисынмæ Дзæуджыхъæумæ ссыдысты 200 архайæгæй фылдæр. Фестиваль у æппæтадæмон. Архайдтой дзы профессионалон æмæ хæдахуыр сфæлдыстадон коллективтæ. Уыимæ канд Цæгат Кавказы федералон зылды регионтæй нæ, фæлæ ма Хуссар Ирыстонæй æмæ Абхазæй. Увæгæ, фестивалы раргом кодтой æртæ хуызы: «Инструменталон сфæлдыстад», «Хореографи» æмæ «Музыкалон фольклор». «Арфæ» баиу кодта алы кары курдиатджын адæмы. æмæ ма уымæй иу хатт равдыста, аивадæн арæнтæ кæй нæй, уый. Гала-концерты аивадуарзджыты размæ рахастой фестивалы хуыздæр сфæлдыстадон номыртæ. Уæлдай тынгдæр адæмы зæрдæмæ фæцыд Хуссар Ирыстоны нæлгоймæгты хор. Цæуы йыл ныр 85 азы. Коллективы разамонæг, куыд зæгъы, афтæмæй ахæм мадзæлттæ дæттынц, абарæн кæмæн нæй, ахæм фæлтæрддзинад.
Республикæйы Сæргълæууæг Сергей Меняйлойы указмæ гæсгæ, 2023-æм аз нысангонд æрцыд ирон Нартиадæйы афæдзæй. Уый фæдыл арæзт æрцыд æнæхъæн программæ. Нæ адæмы культурон-историон бынтæ бахъахъхъæнынæн дæсгай мадзæлттæ. Се хсæн фестиваль «Арфæ» дæр.
Нартиадæйы аз æххæст кæнгæйæ, фыццаг мадзал арæзт æрцыд майы. Тугъанты Махарбеджы номыл аивадон музейы уыд тематикон равдыст «Хуры сывæллæттæ», æмæ баст уыд Нарты кадджытимæ. Кадджын мадзалы архайдта хицауады сæрдар Дзанайты Барис æмæ Парламенты сæрдар Тускъаты Таймураз.
Ирон Нартиадæйы энциклопедитæ балæвар кодтой районты библиотекæтæн. Уый у егъау наукон фæллой, æмæ дзы сæмбырд кодтой бирæ азты иртæстытæ. Цæгат Ирыстоны социалон æмæ гуманитарон иртæстыты институты ахуыргæндты алы фæлтæр дæр æм бахаста йæхи наукон фæллой 150 азмæ: сюжеттæ, циклтæ, хъайтартæ. Чиныг у хæзнайыл нымад куыд библиотекæтæн, афтæ иртасджытæн æмæ истори уарзджытæн дæр. Нарты кадджыты хъайтарты уылты нывгæнджыты Цæдисы арæзт равдыстæй, республикæйы цæрджытæн фадат ис нæ истори хуыздæр базонынæн. Экспозици дæр баст уыд Нартиадæйы азимæ. Куыстыты автортæ архайдтой алы стильты æмæ техникæты. Экспозицийы уыд бирæ ирд куысты, символизмы, авангарды æмæ æндæр жанрты конд.
Æдæппæтæй проекты нысангонд æрцыд 100 мадзалы онг. Æмæ сæ алкæцыдæр уыд хицæн ныхасы аккаг. Армукъатæ, равдыстытæ, конференцитæ, конкурстæ, тематикон изæртæ æмæ концерттæ. Афтæмæй Ирон Нартиадæйы аз рауад хъæздыг, æмæ фæци æппæты ирддæр цауæй.
